Historia e gjenetikës

Historia e gjenetikës

Genetika moderne filloi me punen e Gregor Mendelit, i cili formuloi bazen e koncepteve te trashegimise. Valter Sutoni parashtroi qe kromozomet ishin pjese e faktoreve trashegimore te Mendelit.gjenetika është nje shkence qe nuk ka me shume se 100 vjet qe i ka nisjet e veta po edhe pse kaq e re ka zene nje vend mjaft te rendesishem ne jeten tone te perditshme duke filluar qe nga ana mjeksore si psh terapite e semundjeve te ndryshme e deri te perdorimi i gjenetikes ne raste te ndryshme kriminalistike.ta marresh holle holle gjenetika është nje shkence microscopike sepse merret pak a shume me materialin qe ndodhet ne berthamat e qelizave permasat e te cilave shkojne ne te dhjetrat e micronit(10^-7).secili nga ne e ka degjuar se ne berthamat e qelizave ka material gjenetik i cili kryen funksione te shumta ne trupin e njeriut.me miliona operacione çdo sekond kane nevoje për materialin gjenetik. ne qofte se do te japim disa numra për trupin e njeriut mund te themi se jemi te perbere nga rreth 65 mije miliarde qeliza dhe secila prej ketyre ka ne berthamat e tyre 1.8 meter adn(do me ndodhe shpesh ta shkruaj me te vogla kete sigel po merreni si ADN).kjo adn ka rreth 3 miliard nukleotide.ky material perdoret nga çdo qelize për te jetuar ose te themi me mire për te mbijetuar.qelizat e kuqe te gjakur qe e heqin berthamen qe te kene sa me shume hapesire për te ushtruar funksionet e tyre kane nje jetegjatesi rreth 120 dite nga paaftesija për te rinovuar strukturat e veta te brendshme.dhe çdo qelize qe jeton duhet te kete te njejtin material gjenetik qe te mund te ece perpara.edhe vdekja e nje qelize me ane te procedurave te ndryshme sic është apoptoze ose ndryshe sic quhet ndryshe "vdekje e programuar" ka nevoje për materialin gjenetiknese marrim parasysh qe çdo sekond trupi i njeriut prodhon rreth 2 milion qeliza gjaku dhe se po kaq qeliza shkaterrohen,ose qe jetegjatesia e qelizave te bardha është shume i shkurter dhe se here pas here duhet te zevendesohen dhe se çdo sekond trupi i njeriut duhet te jete ne gjendje ti beje balle mikroorganizmave te ndryshem qe mund ta sulmojne dhe se sa dhjetra lloje hormonesh qe duhet te prodhohen çdo sekond qe ta mbajne trupin ne nje ekuiliber te mahnitshem do ta kuptonim me mire se sa rendesi ka ajo strukture e vogel brenda çdo qelize.ka raste qe mjafton nje gabim ne ato 3 miliard baza,sic ndodh ne disa semundje gjenetike dhe trupi i njeriut mund te shkoje drejt vdekjes.keto janë si tip hyrjeje për sa i perket gjerave qe është ne gjendje te beje materiali gjenetik ne trupin e njeriut.ky material gjenetik qe quhet adn(acidi deoksiribonukleik)ose arn(acid ribonukleik).keto dy forma ndryshojne njeri nga tjetri për llojin e sheqerit ose me mire tethemi për nga grupi qe është i vendosur te karboni 2 i sheqerit dhe për nga llojet e bazave te azotuara(tek arn ka uracil ne vend te timines).